Etapy rozwoju mowy dziecka wg L. Kaczmarka
Okres melodii:
Trwa od urodzenia do ok. pierwszego roku życia. Początkowo dziecko komunikuje się z otoczeniem za pomocą krzyku. Następnie dziecko zaczyna głużyć. Wydaje wtedy różne dźwięki; są to samogłoski, spółgłoski, grupy samogłoskowe i spółgłoskowe. Najpierw dźwięki te dziecko wydaje przypadkowo, później zaczyna je celowo powtarzać. Około roku dziecko zaczyna chodzić i mówić pierwsze słowa.
Okres wyrazu:
Trwa od roku do dwóch lat.
Dziecko używa już wszystkich samogłosek poza nosowymi, spółgłosek p, b, m, t, d, n, k, ś czasem ć pozostałe spółgłoski zastępuje innymi, upraszcza grupy spółgłoskowe.
Często wymawia tylko pierwszą sylabę lub końcówkę słowa.
Okres zdania:
Trwa od dwóch do trzech lat.
Wtedy mowa ulega dalszemu doskonaleniu. Pojawiają się p, b, m, f, w i ich zmiękczone odpowiedniki, ś, z, ć, dź, ń, ki, gi, k, g, h, t, d, n, l.
Głoski te nie zawsze bywają pełnowartościowe ze względu na małą sprawność narządów artykulacyjnych. Często też dziecko zamienia je na łatwiejsze zwłaszcza w trudnych zestawieniach.
Okres swoistej mowy dziecięcej:
Trwa od ok. trzeciego do siódmego roku życia.
Pojawiają się kolejne głoski a mowa się doskonali. W czwartym roku pojawiają się s, z, c, pod koniec głoska r i w piątym roku życia głoski sz, ż, cz, dż.
Dziecko idące do szkoły powinno mieć już zakończony proces kształtowania się mowy.